Chcesz wkroczyć w niezwykle bogaty świat komiksów o Człowieku ze Stali? Wybranie odpowiedniego miejsca na rozpoczęcie swojej przygody z tym bohaterem może nie być proste – chciałabym jednak pomóc Ci rozpocząć tą podróż, wyjaśniając wszystkie zawiłości komiksowej historii Supermana, tak abyś mógł/mogła zdecydować, od którego momentu najlepiej ją rozpocząć.
Chcę przeczytać wszystkie komiksy o Supermanie. Od czego zacząć?
Jeśli chcesz zagłębić się w świat Supermana, nie martw się o czytanie wszystkich jego komiksów od samego początku. Opowiadanie historii w komiksach różni się od tego w telewizji, czy filmach. W przypadku seriali logicznym jest zacząć od pierwszego odcinka pierwszego sezonu, aby w pełni zrozumieć późniejsze serie. Z komiksami jest inaczej. Nikt nie oczekuje od nas, że będziemy w stanie nadrobić osiem dekad historii, aby zrozumieć współczesne przygody Supermana.
Istnieje pewna ciągłość fabularna, ale nie na tym samym poziomie, co w serialach telewizyjnych czy kinowych markach. Ponieważ nowi czytelnicy pojawiają się cały czas, redaktorzy, scenarzyści i rysownicy starają się tworzyć każdy komiks tak, aby był przyjazny dla osób zaczynających przygodę. Na przykład, jeśli w którymś numerze Supermana Lex Luthor nawiązuje do swojej historii z jakimkolwiek czarnym charakterem, zostanie to napisane w sposób, który pozwoli nam zrozumieć ich relację, nawet jeśli nie czytaliśmy komiksów, do których się odnoszą.
Jaki jest pierwszy komiks o Supermanie? Czy zacząć właśnie od niego?
Pierwszym komiksem o Supermanie jest Action Comics #1, opublikowany w 1938 roku. Możesz wrócić do tego momentu i zacząć czytać od tamtego wydania, ale zdecydowanie zalecam rozpoczęcie od czegoś bardziej współczesnego. Mimo to, jeśli chcesz sprawdzić te wczesne przygody, powinieneś mieć świadomość, że większość komiksów z pierwszych kilku lat istnienia Człowieka ze Stali to samodzielne historie, które można czytać w dowolnej kolejności.

Chociaż te stare komiksy o Supermanie mają duże znaczenie historyczne i położyły podwaliny pod postać, mogą być trudne w odbiorze w dużych dawkach, jeśli nie jesteśmy przyzwyczajeni do tamtejszych konwencji narracyjnych. Stare komiksy miały być rozrywką jednorazowego użytku, a scenarzyści z lat 40. nie zakładali, że ludzie będą czytać setki stron za jednym posiedzeniem.
Jeśli chcesz zagłębić się w bardziej nowoczesne przygody Supermana, najlepiej wybrać inny punkt startowy (do którego przejdziemy w następnej sekcji), równocześnie czytając pojedyncze starsze numery, które Cię szczególnie zainteresują.
Jeśli nie zaczynam w 1938 roku, to kiedy?
W 1986 roku wydawnictwo DC zrestartowało postać Supermana mini-serią komiksową zatytułowaną The Man of Steel (Człowiek ze Stali), od której zresztą publikację przygód tego bohatera rozpoczęło na naszym rodzimym rynku wydawnictwo TM-Semic. W ciągu sześciu zeszytów komiks opowiedział wszystko, co trzeba wiedzieć o Supermannie, jego przyjaciołach, wrogach i świecie Metropolis. Był to początek nowej continuity (ciągłości fabularnej) komiksów, która stanowiła podstawę dla opowieści na dziesięciolecia.

Większość koncepcji i dynamiki relacji wprowadzonych w The Man of Steel jest używana do dziś. To także moment, kiedy komiksy o Supermanie stały się bardziej 'serializowane’, z ciągłymi wątkami fabularnymi i rozwojem postaci. Gdyby Superman miał pierwszy sezon, byłaby to właśnie seria Johna Byrne’a The Man of Steel. Jeśli nie masz nic przeciwko czytaniu komiksu sprzed prawie czterech dekad, jest to doskonała historia na początek.

A może coś bardziej współczesnego? Superman: Secret Origin to kolejna prezentacja genezy historii Supermana, opublikowana w 2009 roku. Alternatywnie, możesz rozpocząć swoją przygodę z czytaniem od najnowszego tomu lub serii prowadzonej przez nowy zespół kreatywny. Wiem, że może się to wydawać dziwne, jeśli przywykłeś do oglądania długich seriali od pierwszego odcinka, ale narracja komiksowa rządzi się swoimi prawami. Nowe cykle i restartowane serie są właśnie jako punkty startowe i są przyjazne dla nowych czytelników.

Na przykład, obecna seria, za stworzenie której odpowiada Joshua Williamson rozpoczęła się w 2023 roku od Superman #1. To znakomity moment na start, a Williamson robi fenomenalną robotę, pisząc wciągającą fabułę, która wprowadza nowych czytelników w akcję, nawet jeśli nigdy wcześniej nie otworzyli komiksu. Gdy przeczytasz już kilka historii z Człowiekiem ze Stali w akcji, możesz poszerzyć horyzonty i sięgnąć po inne tytuły oraz klasyczne wątki, takie jak Śmierć Supermana – do czego finalnie oczywiście zachęcam.
O co chodzi z tymi wszystkimi różnymi tytułami komiksów o Supermanie? Jaka jest różnica pomiędzy Superman, a Action Comics?
Człowiek ze Stali ma dwa główne, regularnie wydawane tytuły: Action Comics i Superman. Oba komiksy przedstawiają tę samą wersję postaci, opowiadając równoległe historie z jego życia. Zdarzają się momenty, kiedy tytuły te krzyżują się (crossovery), ale przez większość czasu możesz czytać Action Comics, nie wiedząc, co dzieje się w Supermanie i vice versa. Jeśli zdecydujesz się czytać oba, będziesz miał pełniejszy kontekst tego, co dzieje się w świecie Supermana.
Pojawiały się również inne tytuły poboczne. W chwili pisania tego tekstu, Superman regularnie pojawia się także w Superman Unlimited, Absolute Superman oraz Batman/Superman: World’s Finest. Do tego dochodzą jego gościnne role w innych komiksach i zespołowych seriach, takich jak Justice League Unlimited. Ale Superman i Action Comics? Te dwa tytuły trwają w tej, czy innej formie od dziesięcioleci.
Jak działają numery zeszytów w komiksach o Supermanie? Dlaczego istnieje wiele wersji Superman #1?

Przeglądając starsze numery, możesz zauważyć, że wydawnictwo DC opublikowało Superman #43 w 2018 roku i Superman #24 w 2025 roku. Dzieje się tak, ponieważ Superman i niektóre inne tytuły DC są od czasu do czasu restartowane z nowym tomem (volume). Może to służyć prezentacji nowego zespołu kreatywnego lub zaznaczenia nowego kierunku w życiu Supermana. Jeśli kiedykolwiek szukasz konkretnego numeru, np. Superman #2 z 2023 roku, sprawdź rok publikacji, aby upewnić się, że masz przed sobą właściwy tom.
O co chodzi z ciągłością fabularną? Używa się sformułowań Pre-Crisis i Post-Crisis. Czy to ta sama, ciągła historia tego bohatera od 1938 roku?
Aby zrozumieć continuity Supermana, musisz zrozumieć koncept multiwersum. Jeśli jesteś w stanie pojąć ideę, że mogą istnieć różne Ziemie, każda z własną, unikalną historią i rozwojem, reszta powinna być prosta.
W latach 1985-1986 wydawnictwo DC Comics opublikowało wydarzenie pod nazwą Kryzys na Nieskończonych Ziemiach (Crisis on Infinite Earths). Fabuła przedstawiała bohaterów DC stawiających czoła ogromnemu zagrożeniu zwanemu Anti-Monitorem. W trakcie historii doszło do podróży w czasie i manipulacji rzeczywistością, a gdy kurz opadł, uniwersum DC miało nową historię.

Superman pozostał tą samą postacią, ale podróże w czasie podczas Kryzysu zmieniły jego historię. Niektóre zmiany były małe, jak rodzaj rakiety, w której mały Kal-El przybył na Ziemię. Inne były większe, na przykład zupełnie inna kultura Kryptona, czy fakt, że ziemscy rodzice Clarka dożyli jego dorosłości i zostania Supermanem.
Kiedy ludzie mówią Pre-Crisis (Przed Kryzysem) lub Post-Crisis (Po Kryzysie), odnoszą się do różnych wersji postaci i historii, które istniały przed fabułą Kryzysu i po niej. Były też inne wydarzenia zmieniające rzeczywistość, takie jak Flashpoint, czy Infinite Crisis. Wszystkie te historie poprawiały historię Supermana w stylu Marty’ego McFlya, i możesz spotkać się z odniesieniami do wersji Pre-Flashpoint lub Post-Infinite Crisis.
Chociaż Superman doświadczył kilku zmian rzeczywistości na przestrzeni lat, ciągła fabuła głównych serii nie odbiegała zbyt daleko od nowej historii, która rozpoczęła się po Kryzysie w 1986 roku. Na przykład, przeszłość Supermana została ponownie zmieniona w 2006 roku po Infinite Crisis, ale zmiany były niewielkie, a jego główne tytuły kontynuowały wątki poboczne sprzed Infinite Crisis. Podsumowując, przez cały czas był to ten sam Superman, po prostu niektóre elementy jego historii zostały zmienione za sprawą podróży w czasie.
Pytania? Zapraszam do sekcji komentarzy!